مواد شیمیایی موجود در بازار از نظر میزان حساسیت به دما و رطوبت، به دو دسته تقسیم بندی می شوند. مواد شیمیایی حساس به دما و مواد شیمیایی غیرحساس به دما. اهمیت این موضوع زمانی روشن می شود که قصد جابجایی محموله های شیمیایی را داشته باشید. حمل مواد شیمیایی حساس به دما لازم است تحت تدابیر ایمنی و خاص و به کمک یخچال های کامیونی مطمئن صورت بگیرد. در این مقاله قصد داریم به نکات ایمنی مهمی بپردازیم که در حمل مواد شیمیایی باید نسبت به آنها حساس بود و آنها را تحت کنترل داشت.
آشنایی با مواد شیمیایی حساس به دما و خطرات آن
وقتی صحبت از حمل مواد شیمیایی حساس به دما صحبت می کنیم، منظورمان چیست؟ به طور کلی هر محصول شیمیایی دارای یک فرمولاسیون خاص می باشد که از ترکیب چند اتم خاص ساخته شده است. وقتی صحبت از حساسیت به دما به میان می آید، برای ترکیبات شیمیایی دو حالت را می توان در نظر گرفت:
یک – واکنش انفجاری با اکسیژن هوا
مهم ترین مشکلی که در برخی از ترکیبات شیمیایی صنعتی ممکن است پیش بیاید، این است که در اثر بالا رفتن دما با اکسیژن موجود هوا واکنش نشان داده، ایجاد انفجار یا آتش سوزی کنند. البته درصد کمی از ترکیبات شیمیایی با این خطر روبرو هستند. با این وجود کنترل دما در ترکیبات شیمیایی گفته شده اهمیت ویژه ای پیدا می کند. زیرا کوچک ترین اشتباه مساوی است با بزرگترین خسارات.
دو – تجزیه ترکیبات شیمیایی
دسته دومی از ترکیبات شیمیایی نیز هستند که در حضور اکسیژن و افزایش دما خاصیت انفجاری ندارند؛ اما بالا رفتن دما ممکن است منجر به تجزیه شدن آنها شود. مسئله ای که به هیچ عنوان مطلوب کارفرما و خریدار نیست. به همین خاطر است که در حمل مواد شیمایی حساس به دما، لازم است از خودروهای مخصوص باری کمک گرفت.
نکات ایمنی حمل مواد شیمیایی حساس به دما
با ذکر مقدمه ای که در بالا آورده شد، حالا می توانیم به سراغ مهم ترین نکات ایمنی حمل این محصولات برویم. نخستین قدم در حمل این محصولات، تعیین نوع آن و شیوه‌ی جابجایی آن است. ترکیبات شیمیایی ممکن است به صورت جامد، محلول یا گازی موجود باشند. که حمل هرکدام از این سه دسته شرایط خاص خود را دارد و باید طبق پروتکل مشخصی صورت گیرد.
حمل مواد شیمیایی حساس به دما جامد
در حمل مواد شیمیایی جامد می توان از یخچال های حمل و نقلی کمک گرفت. این یخچال ها متناسب با حمل مواد شیمیایی طراحی می شوند. به این معنا که سعی می شود در ساخت بدنه‌ی داخلی، نوع عایق بندی، مدیریت میزان رطوبت و …. از مصالحی استفاده شود؛ که ایمنی لازم را داشته باشد. برای مثال استفاده از برخی عایق های یخچالی در یخچال های حمل مواد شیمیایی ممکن است خطرآفرین باشد. زیرا در صورت بروز آتش سوزی بر شدت انفجارها و خسارات خواهد افزود.
حمل مواد شیمیایی مایع و محلول
دسته ای از مواد شیمیایی موجود در صنعت در حالت مایع قرار دارند و یا اینکه به صورت محلول تهیه می شوند. برای مثال اغلب سوخت های فسیلی در حالت مایع حمل می شوند. نکته مهم اینجاست که بالا رفتن دمای محیط و در دسترس بودن اکسیژن کافی در این گونه از موارد مساوی با یک انفجار ناخواسته و بزرگ است. انفجاری که خطرهای زیادی را در پی خواهد داشت. در حمل این محصولات شیمیایی به طبع نمی توان از یخچال های خودرویی ساده استفاده کرد. بلکه باید از مخازن سردخانه ای کمک گرفت. همچنین به کمک تأسیسات اضافی میزان اکسیژن و رطوبت موجود در مخزن را پیوسته کنترل نمود.
حمل مواد شیمیایی گازی
حمل مواد شیمیایی حساس به دما در حالت گازی به طور معمول به کمک کپسول های بزرگ انجام می شود. نکته مهم در اینجا پایین نگه داشتن دمای این مخازن کپسولی است. با توجه به این مسئله، جابجایی مواد شیمیایی گازی به نظر ساده‌تر از محصولات مایع می رسد. تنها نکته مهم استفاده از سیستم های سرمایشی مناسبی است که بتواند دمای مورد نیاز حمل این محصولات شیمیایی را تامین کند.
جمع بندی
حمل مواد شیمیایی حساس به دما لازم است طبق پروتکل های مشخص شده صورت بگیرد. این پروتکل ها برای هر محصول شیمیایی متفاوت است و تابع نوع محصول، حالت آن ترکیب شیمیایی، میل آن به ترکیب با اکسیژن هوا، میزان آتش گیری آن، تجزیه پذیری و … است. برای حمل این محصولات معمولاً از یخچال ها و مخازن سردخانه ای استفاده می شود. البته در کنار مدیریت دما کنترل میزان اکسیژن موجود در محیط و میزان رطوبت نیز در زمان حمل این ترکیبات اهمیت پیدا می کند. برای حل این مشکل می توان از تاسیسات اضافی کمک گرفت.
برای تکمیل بحث پیشنهاد می‌کنیم مقالۀ «شرایط ویژه حمل مواد غذایی حساس به دما» را نیز در ادامه بخوانید. برای کسب اطلاعات بیشتر و اطلاع از شرایط خرید محصولات امگا می‌توانید با شماره تلفن ۵۶۲۳۱۰۰۲-۰۲۱ و یا دیگر پل‌های ارتباطی با ما تماس بگیرید. همچنین می‌توانید با دنبال کردن صفحه اینستاگرام اومگا از آخرین اخبار و رویدادها نیز مطلع شوید.